Szkolenie fundacji – Pomyśl o Przyszłości

Dlaczego w Polsce zarabiamy 4 razy mniej, niż w bogatych krajach Europy Zachodniej i przestaliśmy się do nich zbliżać?
Czy my Polacy potrafimy korzystać z dobrodziejstw jakie daje nam globalna gospodarka "wolnorynkowa"?
Takie pytania i próby odpowiedzi na nie, uczniowie ZSB usłyszeli na szkoleniu zorganizowanym przez Fundację "Pomyśl o Przyszłości".
Prowadzący – Agnieszka Michalik oraz Piotr Michalik – zwrócili uwagę na 21 powodów trudnej sytuacji w Polsce.

"Każdy chciałby zarabiać tyle, żeby wystarczyło mu na godne życie. Właśnie to pragnienie skłania wielu Polaków do emigracji zarobkowej do innych krajów europejskich. Niesie to z sobą negatywne skutki dla Polski.

To wszystko skłania nas do zadania kilku pytań. Skoro w bogatych państwach Europy Zachodniej zarabia się czterokrotnie więcej, to dlaczego u nas w kraju nie jest możliwy szybki wzrost wynagrodzeń? Dlaczego tam są miejsca pracy, a u nas w Polsce, pomimo, że są niskie wynagrodzenia, jest tak wysokie bezrobocie? Co możemy zrobić, żeby zarobki w Polsce były takie jak w Holandii, Niemczech czy Danii? Co zrobić aby czerpać korzyści z wolnorynkowej gospodarki globalnej?

Powód 1. Mała liczba osób wytwarzających PKB w przeliczeniu na wszystkich obywateli

Przypomnijmy, że średnia wynagrodzeń w określonym państwie to w przybliżeniu wartość PKB podzielona na wszystkich obywateli danego kraju.
W Polsce na 38 mln mieszkańców tylko 13 mln. jest zatrudnionych w gospodarce, czyli wytwarza PKB. Wynika stąd, że jeden zatrudniony w gospodarce musi „zarobić” na trzy osoby. A więc oprócz małej wartości PKB/os. powoduje to wysokie obciążenia kosztów pracy, przez co nasza gospodarka jest niekonkurencyjna.

Powód 2. Polskie prawo nie sprzyja rozwojowi gospodarczemu naszego kraju

Prawo powinno być tworzone po to, aby służyć obywatelom i ułatwiać funkcjonowanie zarówno jednostki jak i całej grupy.
W Polsce tworząc prawo nie bierze się pod uwagę tego, na ile nowe przepisy poprawią efektywność naszej wspólnoty ekonomicznej. Wiele przepisów powstaje w wyniku lobbingu określonych grup społecznych, zabezpieczając wyłącznie ich interesy

Powód 3. Polskie przedsiębiorą nie posiadają tzw. efektu skali

Efekt skali polega na tym, że im więcej się produkuje i sprzedaje, tym cena produktu może być niższa.
Dzieje się tak dlatego, że przy większej produkcji i sprzedaży można taniej projektować, kupować surowce, stosować nowsze technologie i automatyzować linie produkcyjne oraz posiadać dużo niższe jednostkowe koszty sprzedaży.

Powód 4. Słabo rozwinięta infrastruktura

Mniejsza efektywność polskiej wspólnoty ekonomicznej jest konsekwencją między innymi stanu polskich dróg (brak autostrad i tras ekspresowych), a także słabą infrastrukturą kolejową i lotniczą.

Powód 5. Brak dobrego klimatu do tworzenia bogactwa

W sferze mentalnej wielu Polaków pozostaje nadal w epoce komunizmu. Wynikający z tego brak zrozumienia mechanizmów gospodarki wolnorynkowej sprawia, że w Polsce nie ma klimatu do tworzenia bogactwa.

Powód 6. W międzynarodowym podziale pracy w Polsce tworzy się tańsze i mniej stabilne miejsca zatrudnienia w porównaniu z krajami Europy Zachodniej

W międzynarodowym podziale pracy, inwestorzy zagraniczni tworzą w Polsce tańsze miejsca zatrudnienia, w porównaniu z tymi, oferowanymi w swoich rodzimych krajach.

Powód 7. Polska posiada znikomą ilość firm rodzimych o znaczeniu globalnym, czyli firm z grupy biznesu podstawowego (pierwotnego)

Z analizy danych statystycznych wynika, że o wysokości naszych wynagrodzeń nie decyduje liczba firm prowadzących działalność gospodarczą w danym kraju, lecz ich wielkość i zakres działalności.

Powód 8. Konsumowanie produktów z importu lub produkowanych w Polsce przez zagraniczne koncerny, „pomniejsza” polski PKB, czyli średnie, krajowe wynagrodzenie

Klienci nie kupują produktów. Kupują wrażenia. Odnosi się to głównie do towarów,o jakości których przekonujemy się dopiero po pewnym czasie. Tak dzieje się w przypadku samochodów, produktów technicznych, lekarstw, itp.
Na przykład klient francuski zwykle jest skłonny zapłacić więcej za produkt ze znaczkiem „Made in France”, aniżeli za identyczny produkt „Made in Poland”. Dlaczego? Istnieje w nim utrwalone przekonanie, że towar francuski jest lepszy od polskiego.

Powód 9. Nasza polska wspólnota gospodarcza mało eksportuje

Dane statystyczne dowodzą, że zarobki są wysokie w tych krajach, które posiadają przewagę eksportu nad importem, a niska, w krajach, które dużo importują.

Powód 10. Nasza Polska wspólnota jest mało innowacyjna

Z danych statystycznych zestawionych na wykresie wynika, że kolejnym czynnikiem warunkującym wysokość wynagrodzeń w poszczególnych krajach jest ich innowacyjność. Za jej miarę często przyjmuje się ilość zgłoszeń patentowych przypadającą na określoną liczbę mieszkańców. Im wyższa liczba wniosków o przyznanie patentu europejskiego przypadająca na milion mieszkańców danego kraju, tym wyższe są ich zarobki. Dlaczego tak jest?

Powód 11. Nasza polska wspólnota gospodarcza płaci wysokie odsetki od zaciągniętego przez państwo długu

Jeżeli pożycza się pieniądze, to nie dość że trzeba je oddać, to jeszcze, na bieżąco, co roku należy spłacać odsetki. Jaki to ma wpływ na nasze wynagrodzenia? Na wykresie zestawiono wartość zadłużenia publicznego Polski w latach 2001–2012. Na koniec 2011 roku wyniosło ono 770 mld zł. W roku 2011 wydatki Budżetu Polski wyniosły 303 mld. zł, co oznacza, że kwota naszego zadłużenia dwukrotnie przewyższa roczne wydatki naszego Państwa.
W czasach PRL-u Edward Gierek zadłużył Polskę na 40 mld dolarów. Obecnie, na taką sumę Polska zadłuża się w skali roku. Ekonomiści biją z tego powodu na alarm (licznik Balcerowicza). Niestety, w Polsce politycy zadłużając kraj, „kupują” sobie chwilową władzę.

Powód 12. Nasz rynek jest otwarty dla zagranicznych produktów, natomiast polskim firmom często rożnymi metodami blokuje się dostęp do zachodnich rynków zbytu

Mówi się, że w Unii Europejskiej nie ma granic dla towarów. W praktyce dzieje się tak tylko wówczas, kiedy towary z krajów tzw. „starej” Unii „jadą” do państw, które w ostatnich latach dołączyły do UE. Natomiast jeśli przedsiębiorstwa z krajów „nowej” Unii chcą zaistnieć na rynkach krajów „starej Unii” napotykają na szereg barier i trudności

Powód 13. Polskie produkty mają gorszy wizerunek i dlatego świat płaci za nie mniej niż na przykład za produkty niemieckie

Klienci nie kupują produktów. Kupują wrażenia. Odnosi się to głównie do towarów, o jakości których przekonujemy się dopiero po pewnym czasie. Tak dzieje się w przypadku samochodów, produktów technicznych, lekarstw, itp.

Powód 14. W Polsce wiele osób pracuje na czarno, czego nie uwzględnia się w oficjalnym PKB i średniej krajowej

Na wykresie zestawiono wielkość udziału szarej strefy w tworzeniu PKB. W krajach, gdzie udział szarej strefy jest wysoki zarobki są niższe np. Rumunia, Bułgaria czy Polska. Natomiast w krajach, gdzie udział szarej strefy jest nieznaczny zarobki w danym kraju są wyższe.

Powód 15. Zasady, jakie stworzono w UE bardziej służą takim krajom jak Niemcy, Francja czy Dania, aniżeli takim jak Polska, Grecja czy Portugalia

Podczas budowy wspólnego obszaru gospodarczego nie stworzono mechanizmów, które dawałyby małym, lokalnym firmom, w mniejszych krajach, szanse na konkurowanie z firmami globalnymi, wywodzącymi się na ogół z Niemiec, Francji czy Danii.

Powód 16. Polscy przedsiębiorcy mają kilkakrotnie mniejszy kapitał niż ich zachodni konkurenci

W polskich firmach kapitał przypadający na jednego zatrudnionego jest kilkakrotnie mniejszy, w porównaniu z kapitałem przypadającym na jednego pracownika w firmach z państw Europy Zachodniej. Często proporcje te są nawet zbliżone do różnic w średnich wynagrodzeniach, czyli czterokrotne.

Powód 17. Negatywny wpływ korupcji na wielkość PKB, a tym samym wysokość naszych zarobków

Na wykresie zestawiono wielkość PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca (kolor czerwony) oraz odporność sektora publicznego na korupcję (kolor czarny). Odporność mierzona jest w punktach od 0 do 10, gdzie 10 oznacza całkowitą czystość i brak korupcji. Badanie zostało wykonane w 2011 roku przez Transparency International – międzynarodową organizacją zwalczającą praktyki korupcyjne przede wszystkim w życiu publicznym.

Powód 18. Niski poziom zaufania społecznego

Niebagatelny wpływ dla rozwoju gospodarki, a tym samym budowania dobrobytu, ma poziom społecznego zaufania. To ono kształtuje właściwe relacje międzyludzkie, ułatwia porozumiewanie się i sprzyja współpracy przy realizacji wspólnych celów.

Powód 19. Niska siła nabywcza polskiego społeczeństwa

Powróćmy do punktu wyjścia naszych rozważań, czyli wartości PKB/os. W przybliżeniu określa ono średnie wynagrodzenie przypadające na obywatela danego kraju. Ponieważ PKB w Polsce jest niski, mało zarabiamy. Skoro mało zarabiamy, mało konsumujemy.

Powód 20. Opóźnienia w procesach prywatyzacji i wprowadzaniu trudnych reform

W Polsce jeszcze zbyt dużo przedsiębiorstw pozostaje w rękach Państwa.
Historia dowiodła, że przedsiębiorstwa prywatne są o wiele sprawniejsze od przedsiębiorstw państwowych – firmy prywatne są taniej zarządzane, szybciej podejmowane są w nich decyzję, a ich strategia jest długofalowa i przewidziana na kilka lat do przodu.
W firmach państwowych menedżer zarządzający rozliczany jest za wyniki osiągnięte w danym roku, a strategia firmy często podporządkowana jest interesowi aktualnie rządzącej partii politycznej, a nie całej wspólnocie (państwu) w dłuższej perspektywie.

Powód 21. Marnotrawstwo pieniędzy naszej państwowej wspólnoty

Jeżeli my Polacy chcemy aby nasza wspólnota rozwijała się dalej gospodarczo i pod względem ekonomicznym zbliżała się do zamożnych krajów Unii Europejskiej, musimy zmienić sposób postrzegania własnego państwa. Powinniśmy mniej myśleć o tym, jakie maksymalne korzyści „wyciągnąć” dla siebie z naszej Wspólnoty, a więcej o tym co razem możemy zrobić dla gospodarki naszego kraju".

Więcej informacji na stronie fundacji – http://www.pomysloprzyszlosci.org/edukacja/dlaczego-zarabiamy-mniej/. (EB)

Galeria zdjęć:

Szkolenie fundacji – Pomyśl o Przyszłości